Kepa đang hồi sinh, nhưng nó có ổn định không?

Bạn có ngạc nhiên không khi biết rằng, Kepa Arrizabalaga vẫn chưa có lần ra sân thứ 100 ở Premier League, dù đã trải qua mùa giải thứ năm ở Anh?

Nhưng thực tế là vậy. Kepa, người vẫn đang là thủ môn đắt nhất thế giới sau khi chuyển đến Chelsea từ Athletic Bilbao năm 2018 đã chơi nhiều trận ở Tây Ban Nha (112) hơn so với số trận anh chơi cho Chelsea (96). Thống kê kỳ lạ đó là hệ quả của cuộc khủng hoảng niềm tin lớn diễn ra trong mùa giải 19/20, khiến anh mất vị trí số một tại Stamford Bridge ngay khi bước vào thời kỳ đỉnh cao phong độ.

Một cách lặng lẽ, Kepa đã lấy lại vị thế đó trong mùa giải này. Thậm chí, anh đang là sự lạc quan hiếm hoi trong một mùa giải ảm đạm bậc nhất lịch sử CLB. 

So sánh số bàn thua của Kepa với tỉ lệ bàn thắng kỳ vọng trúng đích (xGOT) cho thấy thủ thành của Chelsea đã để thủng lưới ít hơn 6 bàn so với dự kiến ở mùa giải này; chỉ có Alisson (Liverpool) xếp trên anh, khi để thủng lưới ít hơn 9,5 bàn so với dự kiến.

Đó là con số thực sự biết nói. Cần biết rằng, trước khi phải nhường chỗ cho lão tướng Willy Caballero trong nửa sau của mùa giải 19/20, Kepa để thủng lưới nhiều hơn khoảng 11 bàn so với dự kiến. Đó chắc chắn là màn trình diễn kém hiệu quả nhất so với các thủ môn bắt chính khác ở Premier League.

Vậy điều gì đã xảy ra? Matt Pyzdrowski, cựu thủ môn chuyên nghiệp và nhà phân tích thủ môn của The Athletic tin rằng nền tảng cho sự thay đổi của Kepa nằm ở tâm lý.

“Nhìn chung, Kepa tự tin hơn trong mọi việc. Từ thời điểm cậu ấy nhận bóng và điều phối cho các đồng đội, cho đến việc cản phá bằng cả hai tay (khi đối mặt với các pha dứt điểm) – điều mà cậu ấy làm không tốt khi thiếu tự tin,” Pyzdrowski nói.

Ví dụ liên quan đến kỹ thuật cản phá bằng hai tay của Kepa có thể kể đến trong trận thắng 1-0 trước Crystal Palace hôm 15/1. Ở đó, anh nhảy sang trái và dang rộng cả hai tay để cản phá pha dứt điểm rất mạnh vào góc cao của Michael Olise.

Nếu là mọi khi, hầu hết các nỗ lực cứu thua của Kepa đều bằng một tay. Như ở đây, Kepa chỉ chạm được những đầu ngón tay trước cú đánh đầu của Casemiro, giúp Manchester United có bàn gỡ hòa ở những phút bù giờ tại Stamford Bridge hồi tháng 10.

Mặc dù vậy, Kepa cũng đã có những dấu hiệu cải thiện khi cản phá bằng một tay. Thủ môn 29 tuổi là ứng cử viên cho danh hiệu Pha cản phá xuất sắc nhất tháng Hai của Premier League – đề cử thứ ba của thủ thành người Tây Ban Nha mùa này. Kepa đã giành chiến thắng một lần vào tháng Mười nhờ pha cản phá cú dứt điểm của Andreas Pereira bằng một tay, khiến bóng dội cột dọc trong trận hòa trên sân nhà với Fulham.

Dữ liệu cho thấy Kepa đặc biệt giỏi trong các pha đổ người thấp sang bên phải, khi chỉ để thủng lưới ba bàn từ 4,54 xGOT.

Trong biểu đồ tất cả các pha dứt điểm mà Kepa phải đối mặt ở Premier League mùa này, chúng ta có thể thấy rất nhiều các vòng tròn màu đen lớn – đại diện cho các pha dứt điểm chất lượng cao được cản phá chủ yếu nằm ở bên trái.  

Các pha dứt điểm trúng đích Kepa phải đối mặt ở Premier League mùa giải 22/23 Màu đỏ là bàn thua phải nhận, màu đen là các pha dứt điểm được cản phá. Hình tròn càng to, chất lượng pha dứt điểm càng tốt. Số pha dứt điểm phải nhận: 64 (4.13 lần/90 phút) xGOT phải nhận: 17 (1.1 lần/90 phút) Số bàn thua phải nhận: 11 (0.71 bàn/trận)

Kepa cũng đã cứu thua cho Chelsea trong một số tình huống đối mặt mùa này. Ở ngay những phút đầu tiên trong trận gặp Southampton tháng trước, anh đã tạo ra dang cơ thể to hết cỡ để chặn pha dứt điểm của Kamaldeen Sulemana bằng vai.

Mặc dù vậy, sự tiến bộ của Kepa có bền vững hay không vẫn là một dấu hỏi. Đồ họa bên dưới biểu thị những pha dứt điểm bị Kepa từ chối trên tất cả các mặt trận. Ngoài việc nhấn mạnh sự cải thiện mạnh mẽ trong khả năng cản phá của Kepa, nó cũng cho thấy sự sụt giảm đáng lo ngại trong ba trận thua gần nhất, khi anh đã để thủng lưới 4 bàn từ tỷ lệ xGOT khoảng 1,6.

Khả năng cản phá của Kepa được cải thiện đáng kể từ mùa giải năm nay

Một trong số đó là pha phản công đẹp mắt của Karim Adeyemi cho Dortmund ở trận lượt đi vòng 16 đội Champions League.

Các cầu thủ Chelsea phía trước Kepa đã mắc nhiều sai lầm trước khi Adeyemi ghi bàn, nhưng Kepa cũng không giúp ích được gì khi bị mắc kẹt trong hai luồng suy nghĩ: Liệu anh nên lùi về đứng ở vạch vôi và buộc Adeyemi phải sút, hay dâng cao hơn để phá bóng khi Adeyemi vượt qua Enzo Fernandez?

Cuối cùng, Kepa bị mắc kẹt ở vị trí rất khó để can thiệp, khiến Adeyemi thoải mái chạm bóng vượt qua một thủ môn đang do dự và dứt điểm vào lưới trống.

Tiếp đến, Kepa mới chỉ can thiệp thành công 9 trong số 209 quả tạt ở Premier League mà anh phải đối mặt mùa này. Trung bình cứ 23 lần được thực hiện thì anh mới thành công 1 quả (mặc dù có rất ít quả tạt bay đủ gần để anh có thể xử lý). Chỉ có Mark Travers, Jordan Pickford và David de Gea có thống kê tệ hơn.

Thủ thành 29 tuổi thường bám sát vạch vôi, ngay cả khi đối mặt với những quả phạt góc có độ xoáy như quả phạt góc của Olise, buộc Benoit Badiashile phải đánh đầu giải nguy:

“Từ góc độ cá nhân, tôi muốn thấy cậu ấy năng nổ hơn trong những tình huống đó – lao ra khỏi vạch vôi và cản phá. Bởi nó mang tới sự tự tin không chỉ cho cậu ấy, mà còn cho cho những người còn lại trong đội,” Pyzdrowski nói.

Khả năng kiểm soát vòng cấm của Kepa trong những tình huống bóng sống cũng gây ra những lo ngại. Trong trận đấu trên sân nhà trước Manchester City đầu tháng Giêng, vị trí của thủ thành sinh năm 1994 không cho phép anh cắt được quả tạt tầm thấp của Jack Grealish, giúp Riyad Mahrez có pha đệm lòng dễ dàng.

Một tuần sau, Kepa phán đoán sai quỹ đạo bay quả tạt của Pereira ở Craven Cottage. Anh di chuyển về phía trước thay vì sang phải và để bóng bay qua, tặng cho Carlos Vinicius một cú đánh đầu thoải mái vào khung thành không có người bảo vệ.

Đây đều là những lỗi góp phần biến những trận hòa tiềm năng thành những trận thua. Vậy chúng ta đang chứng kiến sự thụt lùi của Kepa, hay đây chỉ đơn giản là những điểm trừ hiếm hoi trong chuỗi phong độ ổn định hiện tại?

Câu trả lời cũng sẽ xác định liệu Chelsea có chiêu mộ một thủ môn mới vào mùa hè hay không. Hiện tại, Kepa vẫn còn hai năm hợp đồng. Anh vẫn là một trong những người có thu nhập cao trong đội. Ngoài ra, trên TTCN cũng không có CLB nào thực sự muốn chiêu mộ anh. 

Bù lại, Kepa đã chơi tốt hơn. Điều đó sẽ giúp anh có lợi thế trên bàn đàm phán. Thậm chí, cách anh hồi sinh sự nghiệp đã chứng minh một điều thậm chí còn quan trọng hơn.

“Điều đó nói lên sức mạnh tinh thần của cậu ấy,” Pyzdrowski nói. “Áp lực từ số tiền Chelsea đã chi ra cho Kepa có thể khiến rất nhiều thủ môn phải gục ngã. Đó là một đặc tính bạn không thể dạy.

“Bạn có thể nhờ các bác sỹ cải thiện về mặt tinh thần, nhưng một số cầu thủ chỉ cần có sự gan góc. Có vẻ như Kepa có điều này.”

Lược dịch bài viết “Kepa’s form has been a rare positive for Chelsea – but how sustainable is it?” của Liam Twomey & Thom Harris